Trợ giảng là gì? Mức lương, công việc và kỹ năng

1. Trợ giảng là gì? Vai trò của trợ giảng

Trợ giảng (Teaching assistant) là những người hỗ trợ giáo viên, giảng viên trong việc giảng dạy, nghiên cứu. Các trợ giảng có thể là sinh viên đại học, nghiên cứu sinh cao học hay những người đã tốt nghiệp đại học.

Trợ giảng đóng vai trò hỗ trợ cho các lớp học, giúp các giáo viên, giảng viên chính trong việc quản lý lớp. Trợ giảng là “cánh tay phải” của giáo viên giúp tiết kiệm thời gian và tăng hiệu quả dạy học nhưng vẫn đảm bảo học viên có thể được hỗ trợ đầy đủ trong môi trường lớp quá đông hoặc có nhiều học viên nhỏ tuổi.

Về bản chất, trợ giảng là người hỗ trợ giáo viên, nhưng nhiều nghiên cứu sinh có thể đảm nhiệm vị trí của một giảng viên chính cho một hay nhiều lớp học mỗi học kỳ với tư cách là giảng viên tập sự, trợ giảng sau đại học.

2. Điều kiện để trở thành trợ giảng

Để trở thành trợ giảng, bạn thực sự không cần phải có bằng cấp cao như các giáo viên chính thức, nhưng vẫn cần đáp ứng các điều kiện cơ bản về trình độ chuyên môn. Dưới đây là những điều kiện cần thiết:

• Tốt nghiệp đại học chuyên ngành sư phạm hoặc chuyên ngành có liên quan đến lĩnh vực giảng dạy. Một số trung tâm chấp nhận sinh viên năm 2 trở lên nếu có trình độ chuyên môn và thái độ tốt.
• Có kiến thức cơ bản về môn học được phân công trợ giảng, hiểu biết tổng quản về môn học.
• Hiểu, thực hiện đúng mục tiêu, kế hoạch, nội dung môn học phụ trách trợ giảng.
• Có khả năng sử dụng ngoại ngữ đối với các trợ giảng chuyên ngành ngoại ngữ như tiếng Anh, Hàn, Trung…
• Sử dụng thành thạo máy tính, tin học văn phòng, Word, PowerPoint, Google Classroom, Zoom (với lớp online).
• Ưu tiên người từng làm gia sư, làm việc với trẻ em hoặc từng làm trợ giảng.
• Sử dụng thành thạo, an toàn các công cụ, thiết bị dạy học.
• Có thể làm việc vào buổi tối hay cuối tuần.

3. Mức lương của việc làm trợ giảng

Theo thống kê, mức lương của việc làm trợ giảng phụ thuộc khá nhiều vào môi trường làm việc, kinh nghiệm chuyên môn và hình thức làm việc. Ngoài ra, một số trợ giảng các ngành ngôn ngữ sẽ có mức thu nhập cao hơn mặt bằng chung. Chi tiết dưới đây:

Mức lương theo kinh nghiệm:

Mức lương theo hình thức làm việc

Mức lương theo loại hình

Mức lương theo học ngôn ngữ

Lưu ý: Một số trợ giảng tại trường công lập có mức lương phụ thuộc vào hệ số. Theo Thông tư 40/2020/TT-BGDĐT, trợ giảng (hạng 3) thuộc viên chức loại A1, có hệ số lương từ 2,34 - 4,98, vì vậy mức lương cơ sở từ ngày 1/7/2024 sẽ tăng lên 2,340,000 VNĐ/tháng. Mức lương của trợ giảng là: Mức lương = Mức lương cơ sở x Hệ số lương.

4. Trợ giảng theo học ngôn ngữ

Hiện nay, có nhiều hình thức trợ giảng giúp sinh viên hoặc những người mới ra trường có kinh nghiệm về ngành ngôn ngữ có thể lựa chọn để tìm kiếm công việc phù hợp với bản thân.

4.1. Trợ giảng theo ngôn ngữ Anh

Trợ giảng tiếng Anh là người hỗ trợ giáo viên chính trong quản lý lớp học, chuẩn bị tài liệu giảng dạy, giúp học viên trong suốt quá trình học tiếng Anh. Các trung tâm ngoại ngữ, trường đại học thường cần các trợ giảng tiếng Anh để đảm bảo lớp học hiệu quả và chất lượng.

Một trợ giảng tiếng Anh cần đảm bảo các điều kiện như là sinh viên từ năm 2 trở lên hoặc đã tốt nghiệp ngành ngôn ngữ Anh, sư phạm tiếng Anh, hoặc chuyên ngành liên quan. Một số trường học, trung tâm yêu cầu trợ giảng phải có điểm IELTS 6.5+ hoặc TOEIC 800+.

4.2. Trợ giảng theo ngôn ngữ Trung

Trợ giảng theo ngôn ngữ Trung là những người hỗ trợ giáo viên tiếng Trung chính trong việc giảng dạy lớp có giáo viên bản ngữ hoặc lớp luyện thi HSK. Đối với các trợ giảng lĩnh vực này, nhiều cơ sở giáo dục yêu cầu trình độ tiếng Trung phải từ HSK 4 trở lên (ưu tiên HSK 5–6) hoặc bạn đang là sinh viên hoặc cử nhân ngành ngôn ngữ Trung Quốc hoặc sư phạm tiếng Trung.

4.3. Trợ giảng theo ngôn ngữ Nhật

Trợ giảng theo ngôn ngữ tiếng Nhật là người hỗ trợ giáo viên tiếng Nhật người Việt hoặc người Nhật trong quá trình giảng dạy với các lớp đông học viên, lớp sơ cấp, hoặc lớp có giáo viên bản ngữ. Yêu cầu đối với các trợ giảng tiếng Nhật có thể là sinh viên ngành tiếng Nhật hoặc người có trình độ N3 trở lên, muốn tích lũy kinh nghiệm trong môi trường giáo dục. Ngoài ra, một số sinh viên tốt nghiệp ngành ngôn ngữ Nhật, sư phạm tiếng Nhật cũng được nhiều nhà tuyển dụng lựa chọn.

4.4. Trợ giảng theo ngôn ngữ Hàn

Trợ giảng tiếng Hàn là người hỗ trợ giảng dạy trong các lớp học tiếng Hàn, làm việc cùng các giáo viên người Việt hoặc giáo viên bản ngữ Hàn Quốc. Đây là công việc phù hợp với sinh viên học từ năm 2 hoặc đã tốt nghiệp ngành ngôn ngữ Hàn, sư phạm tiếng Hàn hoặc những người có trình độ tiếng Hàn từ TOPIK 3 trở lên, và muốn tích lũy kinh nghiệm trong môi trường giảng dạy, giáo dục.

4.5. Trợ giảng theo ngôn ngữ Đức

Trợ giảng tiếng Đức là người quản lý lớp học giúp các giáo viên chính trong quá trình giảng dạy tiếng Đức, đặc biệt trong các lớp học sơ cấp, lớp học có giáo viên bản ngữ hoặc lớp luyện thi chứng chỉ như Goethe, TELC, TestDaF…. Các nhà tuyển dụng thường chọn các ứng viên là sinh viên học từ năm 2 trở lên, hoặc đã tốt nghiệp ngành ngôn ngữ tiếng Đức hoặc có chứng chỉ tiếng Đức trình độ từ B1 trở lên. Những người có thêm nghiệp vụ sư phạm và muốn tích lũy kinh nghiệm sư phạm hoặc mong muốn làm việc trong môi trường giáo dục cũng được ưu tiên.

5. Trợ giảng theo loại hình giảng dạy

Trợ giảng theo loại hình giảng dạy là các vị trí trợ giúp giáo viên tại các trường đào tạo từ đại học đến công lập, quốc tế và trung tâm giáo dục. Mỗi loại hình giảng dạy đều có yêu cầu trình độ trợ giảng khác nhau với mức thu nhập khác nhau.

5.1. Trợ giảng trường đại học

Trợ giảng trường đại học thường hỗ trợ giảng viên chính trong suốt quá trình giảng dạy, nghiên cứu và quản lý lớp học tại bậc học đại học. Đây là vị trí thường được giao cho các sinh viên cao học (chủ yếu là thạc sĩ, tiến sĩ) hoặc cử nhân mới tốt nghiệp xuất sắc và có định hướng làm việc trong lĩnh vực giảng dạy - nghiên cứu.

5.2. Trợ giảng trường công lập

Trợ giảng trường công lập thường sẽ hỗ trợ giáo viên trong các cơ sở giáo dục công lập từ trường tiểu học, trung học cơ sở, trung học phổ thông hoặc trường đại học do nhà nước quản lý. Công việc này phổ biến tại các trường đại học và một số trường phổ thông chất lượng cao tại khu vực thành phố lớn. Có ít trường THCS, THPT tuyển trợ giảng, tùy thuộc vào quy mô và chính sách của từng cơ sở.

5.3. Trợ giảng trường quốc tế

Trợ giảng trường quốc tế là những người hỗ trợ giáo viên chính trong các trường thuộc hệ thống giáo dục quốc tế tại Việt Nam hoặc nước ngoài. Những trợ giảng này thường làm việc trong môi trường song ngữ hoặc 100% tiếng Anh hoặc các ngôn ngữ khác như Hàn, Trung, Nhật…. Các trường học quốc tế luôn yêu cầu rất cao về ngôn ngữ, kỹ năng sư phạm và tư duy quốc tế. Do đó, các trợ giảng ở đây thường được yêu cầu IELTS 6.5, TOEFL iBT 85 trở lên.

5.4. Trợ giảng ở trung tâm

Trợ giảng ở trung tâm là người hỗ trợ giáo viên chính trong các lớp học thuộc các trung tâm ngoại ngữ, luyện thi hoặc đào tạo nghề nghiệp. Sinh viên và những người mới ra trường thường lựa chọn công việc này để rèn luyện kỹ năng giảng dạy và học hỏi kinh nghiệm trước khi theo đuổi ngành sư phạm. Các trung tâm thường chọn những trợ giảng có kinh nghiệm từng là gia sư hoặc đã từng tham gia giảng dạy.

6. Mô tả công việc của việc làm trợ giảng

Trợ giảng là người hỗ trợ thậm chí có thể thay thế giáo viên đứng lớp để truyền đạt lại kiến thức cho học sinh, sinh viên. Công việc cụ thể của một trợ giảng là:

• Quản lý lớp học: Kiểm tra lớp, quản lý lớp, điểm danh học viên là những việc mà một trợ giảng cần làm.
• Thu bài tập, sắp xếp lịch học sao cho phù hợp với học viên và giáo viên.
• Chuẩn bị tài liệu giảng dạy cho giáo viên.
• In và kiểm tra các thiết bị dùng trong phòng học đảm bảo quá trình học diễn ra thuận lợi nhất.
• Kiểm tra, chấm bài cho các học viên có thể là bài tại lớp hoặc bài tập về nhà.
• Nghiên cứu, nâng cao chất lượng giảng dạy: Trường học hoặc trung tâm giáo dục sẽ đánh giá năng lực của trợ giảng khi cần thiết.
• Tổ chức các hoạt động trên lớp hoặc ngoại khóa sao cho học viên dễ tiếp thu kiến thức, nhớ bài nhanh hơn.

7. Yêu cầu kinh nghiệm, kỹ năng của trợ giảng

Tùy thuộc vào môi trường, loại hình và lĩnh vực mà công việc của các trợ giảng khác nhau. Tuy nhiên, các nhà tuyển dụng luôn có những tiêu chí riêng về kinh nghiệm, kỹ năng khi lựa chọn ứng viên trở thành trợ giảng. Chi tiết dưới đây:

Yêu cầu kinh nghiệm

• Một số trung tâm giáo dục không yêu cầu trợ giảng có kinh nghiệm, nhưng các trung tâm quốc tế, trường học song ngữ, đại học thường yêu cầu trợ giảng có ít nhất 1 năm kinh nghiệm có thể từng làm gia sư hoặc giảng dạy tại nhà.

Yêu cầu kỹ năng

• Có tư duy sư phạm, biết cách giải thích, dẫn dắt cho học viên dễ hiểu hơn.
• Kỹ năng giao tiếp rõ ràng, đúng mực với giáo viên và học viên.
• Kiên nhẫn lắng nghe ý kiến từ giáo viên, học viên và phụ huynh.
• Điều phối lớp học khi giáo viên cần hỗ trợ.
• Quản lý tài liệu, thời gian hiệu quả.
• Ghi chú, báo cáo tiến độ học tập cho các học viên, phụ huynh.
• Thành thạo công cụ học trực tuyến như Zoom, Google Meet, LMS, Kahoot, Quizizz…
• Nhanh nhạy, chủ động, có trách nhiệm với công việc.
• Biết xử lý các tình huống sư phạm như học viên mất tập trung, mất trật tự hay đưa ra những câu hỏi ngoài luồng.

8. Cơ hội và thách thức với nghề trợ giảng

Nghề trợ giảng hiện tại mang lại nhiều cơ hội phát triển nhưng cũng có không ít thách thức đối với các ứng viên. Đây là công việc phù hợp với nhiều người yêu thích ngành giáo dục và mong muốn có thể phát triển sự nghiệp tương lai trong lĩnh vực giảng dạy.

Về cơ hội nghề nghiệp, trợ giảng có thể là bước đệm giúp bạn có thể làm quen với môi trường sư phạm khi làm việc tại các trường đại học, trường quốc tế hay các trung tâm lớn. Công việc giúp bạn có thể rèn luyện được khả năng giao tiếp, tổ chức lớp học, sử dụng các công cụ hỗ trợ giảng dạy.

Trợ giảng cũng có cơ hội tiếp xúc với nhiều giáo viên có kinh nghiệm, học hỏi được từ phong cách giảng dạy đến các phương pháp giảng. Từ đó, bạn có cơ hội được cân nhắc lên thành giáo viên chính được hỗ trợ rất nhiều cho việc đào tạo chuyên sâu về sư phạm. Ngoài ra, đây cũng là công việc có tính linh hoạt, phù hợp với nhiều sinh viên hoặc những người mới ra trường đang tìm kiếm định hướng nghề nghiệp.

Tuy nhiên, nghề trợ giảng cũng có nhiều thách thức và khó khăn mà bạn có thể gặp phải. Tính chất công việc sư phạm đòi hỏi ứng viên phải có tính kiên nhẫn, tinh thần trách nhiệm và khả năng truyền đạt tốt. Trợ giảng cũng yêu cầu phải xử lý nhiều công việc cùng lúc mà không có nhiều quyền hạn như các giáo viên chính.

Ngoài ra, môi trường giáo dục quốc tế sẽ khiến cho các trợ giảng chịu nhiều áp lực từ phụ huynh, yêu cầu về khả năng chuyên môn và trình độ tiếng Anh cũng lớn hơn các môi trường khác. Bạn cần nỗ lực học hỏi, có khả năng thích nghi thích ứng cao mới có thể đạt hiệu quả công việc như mong muốn.

Tóm lại, trợ giảng là nghề đang có rất nhiều tiềm năng phát triển với nhiều cơ hội việc làm đa dạng cho các ứng viên có trình độ chuyên môn và yêu thích với sự nghiệp sư phạm. Ứng viên có thể tích lũy được nhiều kinh nghiệm từ công việc của một trợ giảng để giúp ích cho tương lai. Nếu mong muốn tìm việc làm trợ giảng, bạn có thể truy cập Job3s để cập nhật thông tin mới nhất nhé.